intravenöz sıvı infüzyon uygulama

intravenöz sıvı uygulama hemşirenin en çok uyguladığı tedavi yöntemlerinden biridir. Bu nedenle hemşire sıvı uygularken hastanın yaşı, kronik hastalık varlığı, sıvı-elektrolit dengesini etkileyen durumlar, sıvı içine verilen ilacın sıvıya uyumunu iyi bilmeli ve sıvı infüzyonuna bağlı oluşabilecek komplikasyonları önlemelidir.

intravenöz sıvı tedavisi endikasyonları nelerdir?

1. Sıvı volüm dengesizlikleri

• Dehidrasyon
• Overhidrasyon
• Ekstrasellüler sıvı volümünde artma

2. Sıvı elektrolit dengesizlikleri
3. Asit – baz dengesizlikleri

• Solunum asidoz ve alkolozu
• Metabolik asidoz ve alkaloz

4. Damar yolundan ilaç uygulama

intravenöz solüsyon çeşitleri

İntravenöz sıvı tedavisinde kullanılan solüsyonlar ikiye ayrılır. Bunlar kolloid ve kristaloid sıvılardır.

Kolloid solüsyonlar

• Kan plazmasının yerine geçebilen ve plazma proteinlerinin bazı işlevlerini (özellikle onkotik basınç oluşturma) karşılayan solüsyonlardır.
• Tuzların yanı sıra protein ve büyük molekül ağırlıklı glukoz bileşiklerini içerir. Bu moleküller damar içinde osmotik basıncı oluşturur ve sıvı damar dışına sızmaz.
• Doğal kolloidler albumin ,taze donmuş plazma ve plazma protein fraksiyonudur. Enfeksiyon riski vardır ve pahalıdır.
• Yapay kolloidler dekstran solüsyonları, jelatin solüsyonları ve nişasta solüsyonlarıdır.

Enfeksiyon riski azdır ve ucuzdur. Yan etkileri nadirdir.

Kristaloid solüsyonlar

• Mineral, tuzların ve diğer suda çözünen moleküllerin su içinde solüsyonlarıdır.
• Tüm ekstrasellüler sıvıya yayılabilirler.
• İdame ,replasman ve spesifik amaçlı kullanılırlar.
• Bazı kristaloid sıvılar şunlardır:

1. Serum fizyolojik (%9 sodyum klorür, normal salin) : İzotoniktir. Kan ürünleriyle kullanılabilen tek solüsyondur. Tüm ekstrasellüler sıvıya dağılır. Oral sıvı alamayan hastalarda dehidrasyon ve hipovolemide ilk tercihtir.
2. Ringer laktat : İzotoniktir. Na, K+ ve Ca +2 içerir. Ekstrasellüler sıvıya daha az dağılır. Büyük hacimler gerektiği zaman, ketoasidozda ve minimal kan kayıplarında tercih edilir. Karaciğerden HCO3 e çevrilerek atılır.
3. %5 dekstrozlu solüsyonlar : Düşük kan glukozu ve yüksek sodyum seviyesine sahip hastalarda volüm genişletici olarak yada iv ilaç tedavisinde damarı açık tutucu ve taşıyıcı olarak kullanılırlar.
4. İsolyte M : Post operatif dönemde minimum enerji gereksiniminde kullanılırlar. Günlük potasyum ve fosfat kayıplarını karşılar.
5. İsolyte S : Linger Laktata alternatiftir . Laktat yerine asetat ve glukonat içerir.

infüzyon sıvı uygulama basamakları

Amaç

Steril sıvı ve ilaçları damar içine doğru şekilde uygulamak.

Malzemeler

• Uygulanacak ıv sıvı ve sıvı kartı
• Iv sıvı seti, pump ya da dosiflow
• Steril gazlı bez ya da pamuk
• %70 lik alkol ya da kurum politikasına uygun antiseptik
• Koruyucu örtü
• Eldiven
• Atık kabı

İşlem basamakları

1. İşleme başlamadan önce hastanın periferik damar yolunun açık olduğuna emin olun , değilse verilen linke göre damar yolunu açın. (Damar yolu açma)
2. Iv sıvıyı hazırlamadan önce uygun ortam oluşturun.
3. Hastanın alerjilerini kontrol edin.
4. Hekim orderına göre sıvı kartını hazırlayın (hastanın adı soyadı, yatak no, tarih, sıvının miktarı ve başlama-bitiş saati, akış hızı, hazırlayan hemşirenin parafı )
5. Akış hızını hesaplayın.

• Dosiflow ve pump kullanılacaksa toplam sıvı ml/saat formülünü
• Serum seti düz kullanılacaksa toplam sıvı x damla faktörü (20)/ dakika cinsinden toplam süre formülünü kullanın.

6. Uygulanan sıvının endikasyon ve yan etkilerini öğren.
7. Ellerini yıka.
8. Hazırlanacak sıvıyı dolabından al ve sıvı kartı ile karşılaştır.
9. İlaç ve malzemelerin paket ve son kullanma tarihlerini , ilaçların uygulama yolunu adını vs. 8 doğru ilkesine göre kontrol et.
10. Serum ambalajını çıkar. Eğer cam şişede ise cam şişenin ağzındaki koruyucu kapağı kapak altındaki kauçuğun sterilliğini bozmadan çıkar.
11. Serum paketinin ağzındaki kapakları çıkardıktan sonra serum setini açın ve klembi kapatın.
12. Set haznesinin sivri ucundaki kılıfı sterilliği koruyarak çıkar.
13. Iv sıvı şişe ya da torbasını ters çevirerek serum setini tak ve hazneyi sıkarak yarıya kadar sıvı dolmasını sağla.
14. Setin diğer ucundaki kılıfı sterilliğe dikkat ederek çıkar, klembi aç ve serum setini sıvı ile hava bırakmadan doldur.
15. Kılıfı tekrar tak.
16. Sıvı kartını serumun üzerine yapıştır ve karşılaştırma yap.
17. Ellerini yıka ve açıklama yap.
18. Solüsyonu setin giriş noktasından 45-60 cm yukarı as.
19. Iv sıvı kartını ve hastanın bilgilerini tekrar karşılaştır.
20. Ekstremite altına koruyucu örtü ser
21. Temiz eldiven giy.
22. Kanülün ajutajını bir elinle sabitle diğer elinle kapağı açıp serum setiyle birleştir.
23. Klembi açıp, Iv sıvı akışını hesabınıza göre ayarlayın.
24. Eldivenleri çıkarın.
25. Ellinizi yıkayıp kurum politikasına göre kaydedin.
26. Hastayı komplikasyonlar açısından takip edin.