Nanda Hemşirelik Tanıları
Ventilatörden Ayrılmaya Bağlı Disfonksiyonel Tepki
Mekanik ventilatörün (solunum destek cihazı) destek düzeyinin düşürülmesine veya sonlandırılmasına adapte olunamaması, ayrılma sürecinin uzaması şeklinde ayrılmaya tepki oluşması durumuna “ ventilatörden ayrılmaya bağlı disfonksiyonel tepki ” denir.
Ventilatörden Ayrılmaya Bağlı Disfonksiyonel Tepki Belirtileri
Ventilatörden ayrılmaya bağlı disfonksiyonel tepki belirtileri üç düzeye (hafif-orta-şiddetle) ayrılarak tanımlanmıştır.
Hafif
- Huzursuzluk
- Solunum hızında hafif artış
- Solunumda rahatsızlık
- Yorgunluk
- Oksijen gereksiniminde artma
- Makinenin iyi çalışmadığından şüphe edilmesi
Orta
- Kan basıncında hafif artma (öncekine göre ; 20 mmHg ya da daha az)
- Kalp hızında hafif artma (öncekine göre; 20 vuru/dk ya da daha az)
- Solunum hızında hafif artma (öncekine göre; 5 solunum/dk ya da daha az)
- Aktivitelerde aşırı çaba gösterme
- Terleme
- Gözlerde genişleme, şaşkın-masum bakış
- Akciğerler dinlenirken hava girişinin az duyulması
- Deri renginde değişimler (hafif siyanoz, solukluk)
Şiddetli
- Ajitasyon
- Arteriel kan gazlarında bozulma
- Kan basıncında >20 mmHg artış
- Kalp hızında >20 vuru/dk artış
- Solunumda >25 solunum/dk artış (hızlı, yüzeyel solunum )
- Nefes nefese kalarak solunum
- Rastgele-düzensiz solunum
- Siyanoz (morarma)
- Aşırı terleme
- Bilinç düzeyinde azalma
Ventilatörden Ayrılmaya Bağlı Disfonksiyonel Tepki Nedenleri
- Anemi, enfeksiyon, kronik akciğer hastalığı, beslenme yetersizliği gibi durumlara bağlı yorgunluk ve kas zayıflığı
- Hava yolunun tıkanıklığı
- Kontrol edilemeyen ağrı, halsizlik, yorgunluk
- Uzun süre ventilatörlere bağımlı kalma (>1 hafta)
- Daha önce başarısız olan ventilatörden ayırma girişimleri
- Ayırma sürecinin çok hızlı gerçekleştirilmesi
- Ayırma sürecine ilişkin bilgi eksikliği
- Güçsüzlük-ümitsizlik duyguları
- Ventilatörden ayrılma korkusu
Ventilatörden Ayrılmaya Bağlı Disfonksiyonel Tepki Ve Hemşirelik Girişimleri
- Önceki ayırma girişimlerindeki başarısızlık nedenleri araştırılır.
- Bireyin ayrılmaya hazır olup olmadığı değerlendirilir.
- Ayırma süreci hakkında bireye açıklama yapılır, bireyin rolü anlatılır.
- Ayırma planı yapılırken birey de dahil edilir.
- Bireyin kendine güven ve kontrol duyguları güçlendirilir.
- Anksiyete ve yorgunluğun olumsuz etkileri azaltılır.
- Kişiye güvende olduğu hissettirilir.
- Dinlenme ve gevşemesi için yeterli zaman tanınır.
- Ayırma işlemi kişi dinlenmiş durumdayken, genlikle gece uykusundan sonra, sabah saatlerinde yapılır.
- Ayırma süreci aşamaları arasındaki süreler dengeli şekilde ayarlanır.