Tiroid Kanserleri ve Hemşirelik Bakımı

Tiroid kanserleri kanserden dolayı gerçekleşen ölümlerin sadece %1 ini oluşturmaktadır. Tiroid kanserleri kadınlarda daha sık görülmektedir. Yaş ilerledikçe karşılaşılma sıklığı artmaktadır. (özellikle 60 yaş üstünde)

Tiroid Kanserleri Türleri

Tiroid Papiller Karsinomu: En sık görülen Tiroid kanseri türüdür. Bu tür kanserlerin oluşumunda radyasyonun etkisi büyüktür.
Folliküler Tiroid Karsinomu: İyot eksikliği görülen kişilerde daha sık karşılaşılır. Bu kanser hücreleri kötü huyludur ve metastaz yapmak özellikleri yüksektir. (kemik veya akciğere)
Medüller Tiroid Karsinomu: Metastaz yapma özellikleri vardır. (lenf nodlarına, kas ve trekeaya) uzak metastaz olarak akciğer ve iç organlara metastaz yaptığı da görülmüştür.
Anaplastik Tiroid Karsinomu: hızlı büyüme gösterir. Kısa sürede metastaz yapabilmektedir. En kötü huylu tümör çeşididir. Anaplastik tiroid kanserinde yaşam süresi 2 yıl olarak düşünülmektedir.

Tiroid Kanserleri Risk Faktörleri

Coğrafi bölge (iyot eksikliği olan bölgelerde)
Radyasyon
İyotsuz diyet
Kimyasallar
Yaş (60 yaş üstünde daha fazla)
Cinsiyet (kadınlarda daha fazla)
Irk (özellikle Yahudilerde)
Obezite
Ailesel öykü
Alkolizm
Geçirilmiş olan tiroid hastalıkları
Geçirilmiş olan tiroid ameliyatları
Bazı ilaç türleri (difenoksilat, spironolakton, prolaktin inhibitorleri, oral kontraseptifler vb.)

Tiroid Kanserleri Belirti ve Bulgular

Büyümüş tiroid bezi
Sertleşmiş tiroid bezi
Radyoaktif iyot tutmayan nodüller
Ağrısız ve düzensiz nodüller
Soğuk nodüller (iyi nodüller iyi huyludur)
Disfaji (yutma güçlüğü)
Solunum güçlüğü

Tiroid Kanseri Tıbbı ve Cerrahi Tedavi

Tiroid kanserinde tanılama ince iğneli aspirasyon biyopsisi ile yapılmaktadır. Tedavisi gerçekleşmeyen hastalırın ölüm riskleri çok yüksektir. Tıbbi tedavide;

Kemoterapi (metastazda)
TSH süpresyon tedavisi (iyi huylu tümörlerde)
Radyoaktif iyot tedavisi

Cerrahi tedavide ise;

Tiroidektomi
Modifiye boyun diseksiyonu (metastaz durumunda)

Tiroid Kanserlerinde Postop Dönemde Karşılaşılabilecek Komplikasyonlar

Solunum sıkıntısı
Kanama
Sinir hasarı
Hipoparatiroidizm

Tiroid Kanserinde Ameliyat Öncesi Hemşirelik Bakımı (Preop Dönem)

Hastaya yapılacak işlemler hakkında bilgi verilir.
Hasta toksik belirtiler açısından gözlemlenir. (tirotoksidoz)
Hastanın iyi dinlene bilmesi sağlanır ve hasta rahat etirilir.
Hastanın beslenme alışkanlıkları düzenlenir.
Kilo kontrolü yapılır. Fazla kiloları var ise normal kiloya ulaşması sağlanır.
Hasta preop dönemde anksiyeteli olabilir. Hastanın anksiyetesi azaltılmalıdır.
Hastanın fikir, duygu ve düşüncelerini belirtmesine fırsat verilmelidir.
Troid krizinin en önemli nedenlerinden biride duygusal strestir. Hastanın stresli bir durum yaşamamasına dikkat edilmelidir.

Tiroid Kanserinde Ameliyat Sonrası Hemşirelik Bakım Planı (Postop Dönem)

Hastaya yapılan işlemlerden dolayı hastada solunum yolları obstrüksiyonları görülebilir. Bu sebeple hasta solunum sıkıntısı, siyanoz, dispne gibi nedenler yönünden iyi gözlemlenmelidir.
Hastanın sık sık vital bulguları kontrol edilir.
Hasta monitörize edilerek kardiyak bulguları izlenir.
Solunum yollarında sekresyon bulgularına rastlanmış ise hasta aspire edilebilir.
Hastanın sekresyonlarını yumuşatmak için nemli oksijen tedavisi başlatılabilir.
Hastanın solunum sıkıntısı varsa narkotik analjezikler solunum yolunu depreşe edeceğinden dolayı verilmez.
Hastanın başında Trekeostomi setleri hazır bulunmalıdır.
Hastaya etkili solunum ve öksürük egzersizleri eğitimi verilmelidir.
Hasta kanama yönünden izlenmelidir.
Hastada ödem gelişebilir. Ödem takibi yapılmalıdır.
Hastada ses kısıklığı gelişimi erken tespit edebilmek için hastaya sık sık soru sorulup cevap beklenmelidir.
Hastada yutma güçlüğü olabileceğinden beslenme sıvı gıdalar ile başlanmalıdır. Hasta tolere edebildikçe katı gıdalara geçilmelidir.
Hastanın boyun kısmı yastıklar ile desteklenmelidir.
Hastanın başını hızlı hareket ettirmesi engellenir.
Hastada hipotiroidiyi engellemek için hastaya tiroid tedavisi uygulanabilir.
Hastanın ilaçlarını zamanında almasına özen gösterilir.
Hasta radyoterapi alacak ise oluşabilecek yan etkiler açısından hasta bilgilendirilir.

Tiroid Kanserleri ve Hemşirelik Tanıları

Büşra TEKİN