Subkutan Enjeksiyon Nedir

Subkutan enjeksiyon deri altına uygulanan enjeksiyon türüdür. Zaten subkutan kelimesinin anlamına bakıldığında deri altı demek olduğu görülmektedir.  Subkutan bölge dermis tabakası ve kas doku arasında bulunmaktadır. Subkutan enjeksiyon uygulaması ile dermis tabakasının alt kısmında bulunan adipoz doku içerisine ilaç uygulaması yapılmaktadır. subkutan nedir

Subkutan Enjeksiyon Bölgeleri

• Üst kolun dış yan (lateral) yüzü
• Uyluğun ön yan yüzü (laterofemoral)
• Karın bölgesi (abdominal)
• Sırtta skapulanın alt kısmı
• Dorsogluteal bölgenin üst kısmı

Subkutan Enjeksiyon Uygulamasında İlacın Dağılım Hızı

Subkutan bölge kan damarları yönünden zengin değildir. Bu sebeple ilacın emilim ve dağılım hızı intramüsküler enjeksiyon uygulamasına (kas tabasına uygulanan enjeksiyon) göre daha yavaştır.

Subkutan Enjeksiyon Yöntemi İle Hangi İlaçlar Uygulanır?

• Narkotik ilaçlar
• İmmünizatözler
• İnsülin
• Heparin
• Pnömokok polisakkarid
• Kızamık aşısı
• Kızamıkçık aşısı
• Kabakulak aşısı
• Suçiçeği aşısı
• Meningokok aşısı
• Menenjit aşısı

Subkutan Enjeksiyon Uygulama Basamakları

• Her işlem gibi subkutan enjeksiyon öncesinde de eller yıkanmalı ve eldiven giyilmelidir.
• İlacın doğru kişiye yapıldığından emin olmak için hasta bilekliğinden kimlik kontrolü yapılmalıdır.
• İlaç ampulden veya flakondan çekilerek hazırlanır.
• Ampul veya flakonlar iğne ucunu körelteceği için uygulama öncesinde iğne ucu değiştirilir.
• İlacın tam dozda hastaya uygulanabilmesi için içerisine 0.2 ml ya da 0.5 ml civarı hava çekilmelidir.
• İşlemi kişiye uygulamadan önce işlem kişiye anlatılır.
• Uygulama için uygun bölge seçilmeli ve hastaya uygun pozisyon verilmelidir.
• Uygulanacak bölgede abse, kist veya nekroze doku olmamasına dikkat edilmelidir.
• Uygulama bölgesi dairesel hareketler ile antiseptik solüsyon ile temizlenmelidir.
• Seçilen bölge çevresinden tutularak kas doku ile subkutan bölgenin ayrılması sağlanmalıdır.
• İğne seçilen bölgeye göre ya 90 derecelik ya da 45 derecelik açı ile uygulanma yapılmalıdır.
• Heparin veya insülin gibi ilaçlarda kan kontrolü doku hasarına neden olacağı için kontrol yapılmamalıdır. Diğer tür ilaç türlerinde ise kontrol yapılıp kan yoksa ilaç enjekte edilmelidir. Eğer kontrolde kan gelirse ilaç enjekte edilmemeli ve iğne geri çekilmelidir. İşlem baştan tekrarlanmalıdır.
• İlaç enjekte edildikten sonra enjektör dik bir şekilde çekilmelidir.
• Yan etki oluşumu kişide gözlenmelidir.
• Eller tekrar yıkanmalıdır.
• İşlemin yapıldığını belirtmek açısından işlem kayıt edilmelidir.

İlaç Uygulamasında 8 Doğru Kuralı

• Doğru hasta
• Doğru ilaç
• Doğru ilaç şekli
• Doğru ilaç dozu
• Doğru uygulama yolu
• Doğru zamanda uygulama
• Doğru kayıt (kayıt yapılmamış işlem uygulanmamış hükmündedir.)
• Doğru yanıt (hastanın ateşini düşürmek adına uygulanan ilaçlarda hastanın ateşinin düşmesini beklemeliyiz.)

Subkutan Enjeksiyon Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Subkutan enjeksiyon ile uygulanacak ilaçların çözücü hacmi küçük olmalıdır. (0,5 veya 1 ml) Çünkü fazla ilaç uygulaması ağrılı ve sert apselerin oluşumuna sebep verecektir.
• Enjeksiyon bölgesi doğru seçilmelidir.
• Hastaya sık sık subkutan enjesiyon uygulaması yapılıyor ise (özellikle insülin kullanan kişilerde) uygulama bölgeleri değiştirilerek işlem yapılmalıdır.
• İnsilün ve heparin uygulamalarında kesinlikle aspirasyon (kan kontrolü) yapılmamalıdır. Çünkü bu işlem kişide doku hasarına sebebiyet verecektir.
• Heparin gibi ilaçlarda hava kilidi yöntemi kullanılmalıdır.
• Subkutan enjeksiyon uygulaması yapılırken yavaş olunmalıdır. Çünkü subkutan dokuda ağrı reseptörleri fazla olduğu için hızlı yapılacak işlem kişide ağrı oluşumuna sebebiyet verebilir.
• İlacın doğru bölgeye yapıldığından emin olunmalıdır. Çünkü ilaç subkutan dokuya değil de kas dokuya yapılırsa ilaç istenilenden daha hızlı emilir ve istenilen yarar sağlanamayabilir.
• Enjeksiyon işlemi için seçilen enjektörün iğne uzunluğuna dikkat edilmelidir.
• Uygulama yaparken kullanılan açıya dikkat edilmelidir.
• Uygulama esnasında kişinin mahremiyeti korunmalıdır.