Rektal Yol İle İlaç Uygulama

Rektal yol ile ilaç uygulama, ilacın kişiye rektal yol ile verilmesi demektir. bu işleme rektal aplikasyonda denilmektedir. Rektal yol ile alınan ilaçlar lokal veya sistematik etki gösterebilirler. rektal yol ne demek

Rektal Yol İle Uygulanan İlaç Türleri

• Süspansiyon (enema)
• Supozituvar (filit)
• Solüsyon (enema)

Enema (Lavman) Uygulamasının Amacı Nedir?

Enemalar lokal etki gösteren ilaç türleridir. Enemalarda amaç verilen ilacın rektum mukozasında emilmesi değildir. Enemalar bağırsak boşaltımı için kullanılmaktadır. Bağırsak boşaltımı herhangi bir görüntüleme işleminden önce veya konstipasyon tedavisinde şarttır.

Lokal ve Sistematik İlaçların Kullanımı

• Rektal yolla uygulanan ve lokal etki gösteren ilaçlar genellikle laksatif türü ilaçlardır. Bağırsak boşaltımı için kullanılır.
• Sistematik etki gösteren ilaçlar ise genellikle antipretik (ateş düşürücü) ve antiemetik (bulantı önleyici) türü ilaçlardır. Antipretik ilaçlar genellikle bebeklerde tercih edilirken, antiemetik ilaçlar hamilelerde tercih edilmektedir.

Rektuma İlaç Uygulama Nedenleri

• Sedasyon sağlama (özellikle ameliyat öncesi çocuklarda)
• Anüs hastalıklarının tedavisinde
• Rektum hastalıklarının tedavisinde
• Bağırsak hastalıklarında
• Konstipasyon (kabızlık) tedavisinde
• Yüksek ateş tedavisinde (özellikle bebeklerde)
• Mide bulantısında (özellikle gebelerde)

Rektuma İlaç Uygulaması Yaparken Gerekli Malzemeler

• Eldiven
• İlaç
• İlaç kartı
• Ped veya spanç
• Vazelin
• Örtü (mahremiyeti korumak için)
• Sürgü
• Tıbbı atık kutusu

Rektuma İlaç Uygulama İşlem Basamakları

• Her işlem öncesinde olduğu gibi eller muhakkak yıkanır ve eldiven giyilir.
• İşlem için kullanılacak tüm malzemeler işlem öncesinde hazırlanır.
• İlaç hazırlarken kullanılan ilacın son kullanma tarihide muhakkak kontrol edilir.
• İlacı doğru kişiye uygulamak adına hasta bilekliğinden kimlik kontrolü yapılır. Kişiye de ismi sorularak doğruluk teyit edilebilir.
• Kişiye uygulanacak işlemler hakkında bilgi verilir.
• Kişiye uygulama işlemine uygun pozisyon verilir. (Sol lateral ve sims pozisyonu gibi)
• Kişi yan pozisyon almış ise üst bacağını karın bölgesine doğru çekmesi istenir.
• İşlem öncesinde bağırsak boşaltımı gerekli ise bağırsak boşaltımı sağlanır.
• Uygulama esnasında sızmalardan kişiyi ve ortamı korumak adına kişinin kalçasının alt kısmına koruyucu örtüler serilir.
• Kişinin mahremiyetini korumak adına üzeri örtülmelidir.
• Rektal uygulama için kullanılacak materyalin uç kısmı vazelinlenir. Bu işlem materyelin rektal bölgeye girişini kolaylaştıracaktır.
• İlaç uygulamasında kullanılacak bir materyal yok ise ilaç baş ve işaret parmak arasına alınır ve hastadan da yardım istenerek üst kısımda kalan kalça yukarıya doğru çekilir. Bu işlem anüsün açığa çıkmasını sağlayacaktır.
• Uygulama yapılırken hastaya söylenmeli ve hastadan derin bir nefes alması istenmelidir.
• İlaç uygulaması sonrası anüs ped yardımı ile örtülmelidir.
• Kişiden aynı pozisyonda bir süre beklemesi istenir. Eğer ilaç uygulaması bebek veya çocuklara yapılmış ise kalçalara bir süre bası uygulanmalıdır. Bu işlem ilacın geri gelmesini engelleyecektir.
• Kullanılan malzemeler tıbbı atık kutusuna atılır ve eller tekrar yıkanır.
• Uygulanan işlemler muhakkak kaydedilir. (kaydedilmemiş iş yapılmamış iştir.)

Rektal Yolla İlaç Uygulamasında Oluşabilecek Komplikasyonlar

• Rektal mukozanın hasarlanması
• Sık laksatif uygulamasına bağlı bağırsakların tembelleşmesi
• Özellikle çocuk hastalarda psikolojik travmalar

Rektuma İlaç Uygulaması Sırasında Dikkat Edilecek Noktalar

• Rektum mukozasına zarar vermemek için adaptörün uç kısmı muhakkak vazelinlenmelidir.
• Kişiye uygulanacak ilacın türü iyi bilinmelidir.
• Rektuma sistemik etkili ilaç uygulanacak ise ilacın rektum mukozasında emilmesine dikkat edilmelidir. Çünkü sistematik ilaçların dolaşıma katılabilmesi için rektum mukozasından emilmesi gerekir. Bu sebeple sistematik ilaç uygulaması defekasyon sonrasında yapılmalıdır. İşlem defekasyondan önce yapılır ise boşaltım sırasında ilaç geri gelir ve etki göstermez. Sistematik ilaç uygulaması sonrası kişiden anal sfinkter kaslarını kasması istenmelidir.
• Rektal yolla uygulanacak ilaçlar erimeyecek sıcaklıkta muhafaza edilmelidir.