Prematüre ve Düşük Doğum Ağırlıklı Bebeklerin Özellikleri ve Bakımı

Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebekler yüksek riskli bebekler arasında yer alır.

Prematüre bebek: Prematüre bebekler Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre; son menstrual sürecin ilk gününden itibaren 37.gebelik haftasından önce doğan canlı bebeklerdir.

Düşük doğum ağırlıklı bebek:  Gebelik süresine bakılmaksızın canlı, doğum kilosu 2500 ve altında olarak doğan bebeklerdir.

Prematüre ve Düşük Doğum Ağırlıklı Bebek Doğumlarının Nedenleri

Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğumlarının nedenleri her zaman net olarak bilinemez. Fakat etkili olan faktörler şöyle sınıflanabilir:

• Fetal faktörler: Fetal distres, fetal anomaliler, genetik hastalıklar, çoğul gebelikler, gelişme geriliği, yetersiz amniyon sıvısı
• Plasental faktörler: İlk trimester kanamaları, plasenta previa, ablasyo plasenta, plasental yerleşim yeri kanamaları
• Uterusa ait faktörler: erken membran rüptürü, konjenital uterus malformasyonu, kısa serviks, prematüre dilatasyon
• Anneye ait faktörler: enfeksiyonlar, kronik hastalıklar, gestasyonel diyabet, bağ dokusu hastalıkları, preeklemsi, kanama bozukluğu hastalıkları, anne yaşının 16 dan küçük 40 dan büyük olması, zararlı madde kullanımı, yeterli bakım alamama, yetersiz destek sistemleri, boy ve kilosunun düşük olması, fazla doğum sayısı, sık aralıklarla doğum ve prematüre ve düşük doğum ağırlıklı doğum öyküsü

Prematüre Bebeklerin Fiziksel Özellikleri

• Preterm bebeklerde başın gövdeye oranı normal yenidoğandan daha fazladır.
• Fontaneller geniştir.
• Tonüs hipotoniktir.
• Saçlar ince ve seyrektir.
• Cilt ince, jelatin görünümünde, verniks kazeoza çok azdır.
• Lanugo tüyleri çoktur.
• Cilt altı yağ dokusu azdır.
• Vücut yüzeyi kiloya oranla geniştir ve bu yüzden ısı kaybı çok daha fazladır.
• Dil biraz büyüktür.
• Emme refleksi az veya olmayabilir.
• Burun kökü basıktır.
• Gözler normal bazen biraz ayrıktır, küçük görünür, pupil refleksi zor anlaşılabilir.
• Kulak kıkırdağının yapısı iyi oluşmamıştır.
• Göğüs duvarı yumuşak, toraks küçük ve çok incedir.
• Karın büyük, şiş ve gergindir.
• Genital organlar gelişimini tamamlayamamıştır.
• Ekstremiteler ince ve kasları küçüktür.
• Pretermlerde genellikle ödeme rastlanır.

Prematüre Bebeklerde Görülen Sağlık Sorunları

Prematüre bebekler birçok sağlık sorunu açısından risk taşımaktadırlar. En sık karşılaşılan sorunlar:

• Apne
• Respiratuvar Distres Sendromu
• Hiyalen membran hastalığı
• Bronkopulmoner displazi
• Patent duktus arteriozus
• İntraventriküler hemoraji
• Nekrotizan enterokolit
• Hiperbilirübinemi
• Prematüre retinopatisi
• Isı düzenlemede yetersizlikler
• Enfeksiyonlardır.

Prematüre Bebeklerin Hemşirelik Bakımı

• Solunumu sürekli gözlenmeli ve Respiratuar Distress Sendromu belirtileri izlenmelidir.
• Enfeksiyonlara karşı korunmalıdır. Aşırı duyarlı oldukları için steril çalışmaya dikkat edilmelidir.
• Bebeğin cildinde deri bütünlüğünün korunmasına dikkat edilmelidir; cildi ılık su ile temizlenmeli ve nemlendirilmelidir.
• Bebeğin pozisyonu 2-3 saatte bir değiştirilmelidir.
• Uygun beslenme sağlanmalıdır. Beslenmede en önemli konu aspirasyonu önlemektir.
• Beslenmeye 2cc ile başlanmalı ve tolere ederse giderek arttırılmalıdır.
• Anne ile tensel temas sağlanmalıdır. Anne ile bebek arasında olumlu anne-bebek ilişkisi başlatılmalıdır.
• Bebeğin vücut ısısı korunmalıdır.
• Sıcak ve nemlendirilmiş oksijen tedavisi uygulanmalıdır.