Nazal Kanül Ya Da Maske İle Oksijen Uygulama

Oksijen tüm vücut hücrelerinin canlılığını sürdürebilmesinde hayati öneme sahip bir gazdır. Bu işlevlerini yerine getirebilmesi için hücrelere oksijenin ulaşması gerekir. Bunun için vücutta birçok fizyolojik olay devreye girer. Oksijen akciğerlerimiz yardımıyla atmosferden alınır ve burada bulunan alveollerden kan dolaşımına geçer. Kan dolaşımına geçen oksijen kırmızı kan hücrelerimizde bulunan hemoglobinlerle tepeden tırnağa tüm vücut hücrelerimize taşınmış olur ve kullanılmaya başlar.

Eğer bu taşınma sürecinde herhangi bir yapı ve organlarda problem olursa oksijene ihtiyaç duyulur. Kanda oksijen oranı azalır ve hipoksemi gerçekleşir.

Oksijen Tedavisi Gerektiren Durumlar

• Kandaki oksijen miktarının azalmasıyla kendini gösteren hipoksi durumu. ( Hipokside parsiyel oksijen basıncı 60 mmHg’ nin altındadır.)
• Kalp ve solunum durması
• Kalp krizi
• Hipovolemik şok, kardiyojenik şok gibi şok durumları
• Kan kayıpları
• Kronik akciğer hastalıkları
• Kalp – damar hastalıkları
• Genel anestezi sonrası
• Hipotansiyon durumları
• Ortopedik travmalar, kafa travmaları
• Solunum asidozu gibi durumlar.

Oksijen Tedavisinde Amaç

Oksijen tedavisinde amaç hipoksemiyi önlemek veya tedavi etmektir.

Oksijen Tedavisinde Kullanılan Malzemeler

• Hekim tarafından istem edilen oksijen verme aracı
• Oksijen tüpü
• Nemlendirici ya da humidifer
• Steril su
• Oksijen kaynağı
• Flovmetre
• Uygun uyarı levhaları

Nazal Kanülle Oksijen Uygulama

• Nazal kanül hastanın burun deliklerinden oksijen almasını sağlar.
• Oksijen akımı 4-6 lt/dk arasında olmalıdır.
• Düşük yoğunlukta %24-44 arasında oksijen hastaya verilebilir.
• Hasta ağzı açık kaldığı için rahatça konuşup, beslenebilir.

Nazal Kanülle Oksijen Uygulama İşlem Basamakları

1. Oksijen uygulaması hipoksiyi ve hipoksiye bağlı komplikasyonları engellemek için yapılır. bunun için hastada hipoksi belirti bulguları kontrol edilir.
2. Pulse oksimetre değeri uygulamanın her anında değerlendirilebilir. Pulse oksimeterede spo2 değeri % 95-100 arası normal sınırlardır.
3. Hekim istemi kontrol edilir.
4. Eller yıkanır ve eldiven giyilir.
5. Hasta ve yakınlarına işlem hakkında açıklama yapılır.
6. Oksijen tüpünün ya da merkezi oksijen sisteminin yapılmamışa bağlantısı yapılır.
7. Hastaya fowler ya da semifowler pozisyon verilir.
8. Nazal kanül ambalajdan çıkarılıp sistemin oksijen çıkış ucuyla birleştirilir.
9. Nazal kanülün çıkıntılı uçları hastanın burun deliklerine yerleştirildikten sonra kanülün uzantıları kulak arkasından çene altına getirilir ve hastaya göre ayarlanarak sabitlenir.
10. Hastaya burundan nefes alması söylenir.
11. Oksijen tüpü açılır ve flovmetreden akım hızı ayarlanır.
12. Hastaya rahat bir pozisyon verilir.
13. Hastanın oksijene cevabı izlenir.
14. Oksijenin veriliş hızı, süresi, uygulanan yöntem ve gözlemler kayıt edilir.

Maske İle Oksijen Uygulama

Oksijen maskeleri, kauçuk ya da plastikten yapılmış, ağız ve burnu içine alan oksijen uygulamak için yapılmış araçlardır. Kısa süreli oksijen uygulamalarında kullanılırlar. Çocuk ve yetişkinlerde kullanılan birçok maske çeşidi vardır. Bunlardan bazıları :

• Basit yüz maskesi : Oksijen akım hızı 5-8 lt/dk üzerinde olmalıdır. %40-60 arasında oksijen konsantrasyonu sağlar. Ancak yüz maskeleri hastanın konuşmasını ve beslenmesini engelleyebilir.
• Ventüri maske : Basit yüz maskesi ve değişik oranlarda oksijen vermek için renkli adaptörlerden oluşur. Bu maskelerde sürekli ve aynı yoğunlukta oksijen sağlanır. Akım hızı adaptöre göre 4-8 lt/dk arasında değişir. % 24-50 arasında oksijen konsantrasyonu sağlar. Hafif solunum sıkıntılarında kullanılır. Nemlendirme gereketirmez.
• Kısmi geri dönüşümlü maske : Basit yüz maskesi ve altında yer alan bir torbadan oluşur. Hastanın ekspire ettiği hava bu torbaya dolar ve oksijende bu torbaya bağlanır, hastaya karışan bu gazlar geri solutulur. Akım hızı 6-15 lt/dk olmalıdır. %35-60 arasında oksijen sağlar.
• Geri dönüşümsüz maske : Kısmi geri dönüşümlü maskedeki sisteme benzer fakat hastanın verdiği nefesin torbaya karışmasını engelleyen bir sistemdir. En yüksek konsantrasyonda oksijenin uygulandığı en uygun maskedir. 10-15 lt/dk akım hızında % 60-99 oranında oksijen sağlar. KOAH’ ta kullanılmamalıdır. Maske yüze çok bası yaptığından kısa süre kullanılır.
• Nebulizer maske ( aerosol maskesi ) : Nebul solüsyonlarının hastaya verilmesi için kullanılan maskedir.

Maske İle Oksijen Uygulama İşlem Basamakları

1. Nazal kanülle oksijen uygulama işlem basamaklarının ilk 7 maddesi burada da geçerlidir.
2. Maske burun tepesi ve çene ile dudak arasına yerleştirilir.
3. Elastik bantlar başa geçirilerek sabitlenir.
4. Burun tepesindeki klipsten hastanın burun köküne göre maske ayarlanarak sabitlenir.
5. Bazı maskelerde oksijen kaynağı maske hastaya takılmadan açılmalıdır. Örn: geri dönüşümsüz maskede bulunan valv nefes alırken açılmaz ve hasta oda havasını soluyamaz.
6. Oksijen akım hızı ayarlanır.
7. Hastanın oksijene cevabı izlenir.
8. Oksijenin veriliş hızı, süresi, uygulanan yöntem ve gözlemler kayıt edilir.