Cerrahi Hemşirelik Bakım Planları

Meme Kanseri ve Hemşirelik Bakımı

Meme kanseri kadın yaşamını önemli ölçüde tehdit eden bir risk faktörüdür. Meme kanserinde, memenin yapısında anormal gelişimler oluşmaktadır. Kadın memesinin en önemli işlevi emzirmedir. Emzirmenin yanı sıra kadın cinselliğinin de temelini oluşturur.

Memenin Oluşumları

  • Süt bezleri
  • Süt kanalları
  • Taşıyıcı lif dokusu
  • Yağ dokusu

Memenin Yapısı

Lob adı verilen oluşumlarda süt bezleri bulunmaktadır. Loblarda kendi içinde küçük loblardan oluşmaktadır.  Her süt bezi ayrı bir kanalla meme başı lobuna ulaşmaktadır. Lobların görüntüsü üzüm salkımına benzetilmiştir.

Meme Kanseri Belirtileri

  • Memede saptanılan kitle
  • Meme başının içe çekilmesi
  • Memede portakal görünümü
  • Forgue belirtisi
  • Meme başından akıntı gelmesi (kanlıda olabilir)
  • Memede kızarıklık
  • Lenf bezlerinde şişme
  • Kollarda şişlik
  • Memelerde ödem

Meme Kanseri Risk Faktörleri

  • Kadın olmak
  • 40 yaş üstü
  • Ailede meme kanseri öyküsü (1. Derece yakın)
  • Memelerde daha önceden kanser oluşumunun olması
  • Erken menarş (12 yaşın altında)
  • Geç menopoz (55 yaş üstü)
  • Doğum yaşının geç başlaması (30 yaşından sonra)
  • Yağlı diyet
  • Alkol kullanımı
  • Obezite
  • Aşırı radyasyona maruz kalma
  • Hiç doğum yapmama
  • İnfertilite
  • Emzirmeme

Meme Kanserinde Erken Tanı Ve Tarama Yöntemleri

  • Kendi kendine meme muayenesi (KKMM)
  • Klinik meme muayenesi (KMM)
  • Mamografi
  • Ultrasonografi
  • Manyetik rezonans

Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM): Meme kanserinin saptanmasında önemli rolü vardır. Bu muayene şekli 20 yaş üstü tüm kadınlarda önerilmektedir. Her an uygulanabildiği ve kişinin kendi mahremiyetini istediği düzeyde koruyabildiği için kolay bir yöntemdir. Ayrıca ev ortamında uygulanabildiği ve ucuz olduğu için rahat bir muayene tarzıdır.

Adet bitiminden sonra 2. Veya 3. Günlerde gerçekleştirilmesi önerilir. Adet görmeyen kadınlar ise kendilerine özel bir gün belirleyebilmektedir. Bunların yanı sıra her duş esnasında da kolaylıkla uygulanabilir ve sık yapılması bir problem teşkil etmez. Kişi kendi bakımına katıldığı için daha etkili bir muayene yöntemi olmaktadır.

Kendi Kendine Meme Muayenesi Aşamaları

  • Kişi belden yukarısı çıplak kalacak şekilde soyunur.
  • Ayna karşısında muayene yapmak daha etkilidir.
  • Ortamın aydınlatması yeterli olmalıdır.
  • Memelerin görünümü değerlendirilir. (portakal görünümü, meme başının içine çekilmesi, renk değişikliği gibi)
  • Eller yukarı kaldırılır. Bu pozisyonda tekrar memelerin görünümü değerlendirilir.
  • İki meme arasında büyüklük farkı olmamalıdır.
  • Daha sonra eller kalçaya konur ve meme görünümü tekrar değerlendirilir.
  • Muayeneler bitince meme başı peçete ile akıntı yönünden de değerlendirilir.
  • Hangi meme kontrol edilecekse o kol baş üzerine konulur. Diğer elin orta 3 parmağı ile meme üzerinde saat yönünde hareketler yapılır ve tüm meme palpasyon edilir. Bu palpasyonlar yüzeyel başlayıp, derinleşmelidir.
  • Meme kontrol edildikten sonra koltuk altı ve klavikula çevresi de kontrol edilmelidir.
  • Sonra sırt üstü pozisyona geçilerek memeler kontrol edilir. Bu durum için düz zemin gereklidir. Muayene edilecek bölgenin altına yastık konulabilir.
  • Palpasyonlar ışınsal, dikey, paralel ve dairesel hareketler olabilir.

Klinik Meme Muayenesi (KMM): 20-40 yaş arası kadınlarda 3 yılda bir tekrarlanmalıdır. 40 yaş üstü kadınlarda ise her yıl tekrarlanmalıdır.

Mamografi: Palpasyon ile tespit edilemeyen kitleler belirlenir.

Ultrasonografi: Saptanmış olan kitlelerin iç yapısını değerlendirmek amacı ile yapılır. Radyasyon içermez.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Yenilenmenin (nüks) olup olmadığını tespit etmek amacı ile uygulanır.

Meme Kanseri Tedavi

  • Meme Koruyucu Ameliyatlar: memenin bütünlüğü korunur. Böylelikle kadının ruhsal problemler yaşaması da engellenir. (Lumpektomi ve segmentektomi gibi)
  • Mastektomi: Memenin bütünü ile alınması işlemidir. Kanser hücreleri metastaz yaptığında tercih edilir.
  • Mastektomi Sonrası Meme Rekonstrüksiyonu: Mastektomi sonrasında kaybedilen memenin yeniden oluşturulması işlemidir. Mastektomi esnasında yapılabilir yada tedavisi sonunda yapılabilir. Kadınların psikolojik bozukluklar yaşamaları engellemek için mastektomi işleminin hemen arkkasından gerçekleştirilmektedir.
  • Kemoterapi
  • Radyoterapi
  • Hormonal tedavi: Östrojenin ortadan kaldırılması ile gerçekleştirilen bir tedavi yöntemidir.

Eha Egzersizleri

  • Etkilenen kolun üste kalacağı şekilde dirsekler tutulur.
  • Her iki taraf için abdüksiyon ve addüksiyon yapılır.
  • Hareketler yatarak veya oturur pozisyonda olabilir.
  • Dirsek fileksiyonu egzersizleri yapılır.
  • Dirseklere iç ve dış rotasyon yaptırılır.

Codman Egzersizleri (sarkaç)

  • Kolu önde sallama, kolu yanda sallama ve çember çizme gibi türleri vardır.
  • Yüz duvara dönmeli kişi iki eli ile parmaklarla yürüme hareketi yapar.
  • Göğsü güçlendirmek için duvarı itme hareketleri yapılabilir.
  • Gövde hareketini arttırıcı egzersizler yapılmalıdır.
  • İp atlama, ip çekme ve çubuk egzersizleri de evde yapılabilmektedir.

Meme Kanseri Ameliyat Öncesi Hemşirelik Bakım Planı

  • Preop dönemde sağlık çalışanları iş birliği içinde olmalıdır.
  • Hastaya yapılacak işlem hakkında bilgi verilmelidir.
  • Hasta psikolojik olarak postop döneme hazırlanmalıdır.
  • Psotop dönemde ilk 24 saat içinde kol ve omzunu hareket ettirmemesi gerektiği söylenir.
  • Hastaya yatış işlemleri yapılır.
  • Hasta fiziksel olarak ameliyata hazırlanır.
  • İnsizyon yeri belirlenir.
  • Postop dönemde yapması için solunum ve öksürük egzersizleri yaptırılacak.

Meme Kanseri Ameliyat Sonrası Hemşirelik Bakım Planı

  • Hastanın rahat etmesi sağlanacak.
  • Hastanın ameliyat sonrası dönemde sık sık ağrısı kontrol edilecek.
  • Hastanın stres durumu azaltılacak.
  • Ameliyat bölgesi desteklenecek.
  • Ağrılar oluşmuş olabilir. Non-farmakolojik yada farmakolojik tedaviye başlanacak.
  • Ameliyat bölgesinde uyuşma, duyarlılık, şişlik olabileceği hastaya anlatılır.
  • Hastanın diyeti düzenlenmelidir. Yüksek kalorili ve protein içerikli besinler tercih edilmelidir. (enerji ihtiyacı ve doku onarımı için)
  • Hasta ameliyat sonu dönemde yorgun olacağı için hasta fiziksel aktivitelerinde desteklenmelidir.
  • Hastanın egzersiz programları düzenlenmelidir.
  • Egzersiz şiddeti hastanın tolere edebileceği düzeyde arttırılmalıdır.

Meme Kanseri ve Hemşirelik Tanıları

Büşra TEKİN

Büşra Tekin 1994 yılında Zonguldak’ta doğdu. 2012 yılında Zonguldak Kozlu Anadolu Lisesinden mezun oldu. 2012 yılında İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünü kazanıp lisans eğitimine başladı. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünden 2016 tarihinde mezun oldu.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Başa dön tuşu