Kadınlarda ve Erkeklerde Sağlık Algısı ve Hemşirelik Yaklaşımı

İnsanların mutlu, kaliteli, huzurlu, ve başarılı bir hayat geçirmelerinde hatta bu şekilde yaşam sürecinin sonlanmasında sağlıklı yaşamın yeri yadsınamaz.Özellikle bilimin ve teknolojinin her geçen gün ilerlemesi sağlıklı yaşama olan ilgi ve ihtiyacı artırmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü sağlığı(1974); “yalnızca hastalık ve sakatlığın olmayışı değil fiziksel, mental ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir” diye tanımlamıştır.Sağlık kavramını daha iyi tanımlayabilmek için subjektif ve objektif olarak ikiye ayırıp incelemek gerekir.

Objektif Olarak Sağlık

Doktor muayenesi ve tanı testleri sonuçlarına göre sağlıklı olması gerekir.

Subjektif Olarak Sağlık

Bireyin kendisinin fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden durumunu algılaması halidir.
Bu bakış açısına göre birey hasta olmadığı halde kendisini hasta ya da hasta olduğu halde kendisini sağlıklı algılayabilir.(Bolsoy ve Sevil 2006)Yani bir bireye “tam olarak iyilik halinde” diyebilmek için bireyi objektif olarak gerçekten sağlıklı ve subjektif olarak sağlıklı algılaması gerekir.Özellikle bireylerdeki sağlık algısı sağlık ve bağlantılı hizmetlere erişebilmede, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için sunulan sağlık hizmetlerini, temel sağlık kaynaklarını kullanabilmede ve bazı sağlık tutum ve davranışlarını göstermelerini etkilemektedir.

Sağlık inanç modeline göre; sağlık durum algısı, sağlık davranışlarını ve sağlık sorumluluğunu etkileyebilmektedir.Dolayısıyla sağlık algısı, bireye sağlıklı yaşam davranışlarının kazandırılması ve sürdürülmesini amaçlayan sağlığın geliştirilmesi süreci ile doğrudan ilişkilidir.(Açıksöz, Uzun ve Arslan 2013)
Sağlık algısı çok değişken bir yapıya sahip olup toplumdan topluma hatta insandan insana değişiklik gösterir.Özellikle insandan insana değişiklik gösterirken kadın-erkek cinsiyeti arasında da farklılıklar gösterebilmektedir.

Erkekler sağlıkla ya da hastalıkla ilgili duygu ve düşüncelerini ifade edememesi, çalışma hayatında aktif olarak bulunup evi geçindirme; kadınlarda ise ev işi yapma,evdekilere bakım verme gibi toplumsal cinsiyet rollerinin de sağlık algısı üzerinde etkisi vardır.

Erkekler utanma, korkma, tedaviyi kabul etmeme, sağlık hizmetlerinden yeterince faydalanamama gibi nedenlerden dolayı sağlığa yeterince önem ve öncelik vermezler.Kadınlar da ise bu durum daha farklıdır.Kadınların sağlık algısı erkeklere göre daha yüksektir.Bu algının yüksek olmasında ülkenin sağlık politikaları, medya, sunulan hizmetler, yasa ve yönetmeliklerin etkisi oldukça fazladır.Kadınların ortalama yaşam uzunluğu erkeklere göre daha fazla olmakla birlikte daha çok hastalanırlar.Belki de bu yüzden “kadınlar hastalanır, erkekler ölür” anlayışı vardır.Bu yüzden kadın çağlar boyu hasta olarak anılmış ve hastalıkla özdeşleşmiştir.(Kaya, 2001)
Bu nedenle kadınların sağlık algısı daha yüksek olup kadınlar sağlığına daha çok önem vermekte, sağlığı için gerekenleri yapmakta, sağlığını korumayı ve güçlendirmeyi hedeflemektedir.

Hemşirelik Yaklaşımı

Kişileri bireysel olarak değil, ailesi ve çevresiyle bir bütün olarak ele almalıdır.
Hizmet sunduğu ülkedeki sağlık politikalarını bilmeli ve sağlık algısı üzerine olan etkilerini incelemelidir.
Hemşire hizmet verdiği toplumun gelenek-göreneklerini, kültürünü, inanç sistemini, yaşam koşullarını, sosyal etkileşimlerini, ekonomik yapısını bilmeli ve bunların sağlık tutum ve davranışlarına olan etkisini gözlemlemelidir.
Doğru ve sürekli sağlık davranışını geliştirmek ve değiştirmek için eğitici, danışman ve savunucu rollerini gerçekleştirmelidir.
Bireylerin sağlık sorumluluğunu üstlenmesinde ve yararlanmasınsda öncü olmalıdır.