Hidrosefali ve Hemşirelik Bakımı

Hidrosefali; beyin omurilik sıvısının fazla salgılanması ya da herhangi bir tıkanıklık sayesinde birikmesiyle karakterize bir tablodur. Hidrosefalide kafa içi basınç artmıştır.

Hidrosefali Nedenleri

• BOS akışını sağlayan damarlarda tıkanma
• BOS un fazla salınımı

Hidrosefalide Belirti

• Baş çevresinde artış
• Bulantı
• Kusma
• Baş ağrısı
• Kafa içi basınçta artma
• Gelişme geriliği
• Gözlerde batan güneş görüntüsü
• Fontanellerde dışa doğru bombe

Hidrosefalide Tedavi

• Tıkanma sebebine yönelik tedavi
• Şant uygulaması
• Endoskopik üçüncü ventrikülostomi (E3V)

Ventrikülostomi Komplikasyonları

• Bradikardi
• Kanama
• Diabetes insipitus

Şantın Bölümleri

• Ventriküler katater
• Valf (pompa): Omurilik sıvısının tek yön olarak akışını sağlar.
• Distal kateter

Şantın Çeşitleri

• Ventrikülo–Peritoneal (VP) Şant: BOS karın boşluğa yönlendirilir.
• Ventrikülo-Atrial (VA) Şant: Fazla salgılanan BOS toplardamara yönlendirilir ve kalbe gider.
• Ventrikülo-plevral (VPl) Şant: BOS akciğer zarının arasına yönlendirilir. (plevra) Bu yöntemin 6 yaşından küçük çocuklarda uygulanmaması istenir.
• Lumbo-Peritoneal (LP) Şant: BOS karın boşluğuna boşaltılır.

Şantın Komplikasyonları

• Enfeksiyon
• Ventriküler kanama
• Hematom
• Şantın yetersiz kalması
• Hava embolisi
• Nekroz
• Şantın tıkanması
• Kalp perforasyonu
• Sepsis
• Halsizlik
• Aktivite kısıtlığı
• Huzursuzluk
• Başın geriye düşmesi
• Nöbet

Şantta Enfeksiyon Belirtileri

• Kızarıklık
• Yüksek ateş
• Bulantı
• Akıntı
• Şişkinlik
• Karın ağrısı
• Baş ağrısı
• Huzursuzluk
• Uykuya eğilim
• Dalgınlık
• Nöbet

Hidrosefalide Hemşirelik Bakım Planı

• Kişinin bulantı ve kusma durumu değerlendirilir.
• Solunumun şekli ve hızı kontrol edilmelidir.
• Bilinç durumu günlük kontrol edilir.
• Günlük baş çevresi ölçümü yapılır.
• Gözlerde çekilme olacağı için günlük göz bakımı verilir.
• Batan güneş görüntüsü gözlemlenir.
• Gözlerin ışık refleksi her gün kontrol edilir.
• Şant bakımı verilirken şantın çalışıp çalışmadığı gözlemlenmelidir.
• Şant enfeksiyon bulguları yönünden gözlemlenir.
• Fontanellerin şişme veya çökme durumu gözlemlenir.
• Kişide belirgin fiziksel değişmeler olduğu için psikolojik destek verilmelidir.
• Kişinin beslenme durumu gözlemlenir.
• Beslenme öğelerinin aspire edilmemesi için kişi az az ve sık beslenmelidir.
• Besleme yapan kişiye kolaylık olması için besleme sırasında bebek kucağa alınabilir. Çünkü bebeğin baş çevresi büyüklüğünden dolayı baş kısmı ağır olacaktır ve besleme yapan kişiyi zorlayacaktır.
• Konfüzyon durumunun olup olmadığı gözlemlenir.
• Kişiye uygun pozisyon verilir.
• Baş yaklaşık 30 derece yükseltilmelidir.
• Günlük ağrı sorgulaması ve skorlaması yapılır. Gerekli ise farmakolojik yöntemlerden yararlanılır.
• Kişinin veya bebeğin konstipe olmaması istenir. Çünkü ıkınma esnasında kafa içi basınçta artış görülecektir.
• Hasta yakınlarına da hidrosefali ve bakımı hakkında eğitim verilir.