Nanda Hemşirelik Tanıları
Etkisiz Baş Etme Hemşirelik Bakım Planı
Fiziksel, psikolojik, bilişsel, davranışlar kaynakların yetersizliğinden dolayı çevresel ve içsel stres kaynaklarını yönetemeyen ve bu riski taşıyan kişilerde görülen bu duruma “ etkisiz baş etme ” denir.
Etkisiz Baş Etme Belirtileri
- Baş edememenin sözel olarak ifade edilmesi veya yardım istenmesi
- Rol beklentilerini yerine getirememe
- Kendine ve başkalarına yönelik yıkıcı davranışlar
- Savunma mekanizmalarının uygun olmayan şekilde kullanılması
- Kronik endişe, anksiyete
- Sosyal katılımda etkisizlik
- Temel gereksinimleri karşılamada yetersizlik
- Atılgan olmayan, pasif tepkilerde bulunma
Etkisiz Baş Etme Nedenleri
- Özbakım yönetiminin karmaşıklığı ya da durumun kronikleşmesi
- Vücut görünümünde değişikliğe bağlı
- Şizofrenik bozukluk
- Beyinde nörolojik değişimler
- Duygu-durum bozukluğu
- Dikkat eksikliği bozukluğu
- Aile ve evden ayrılma
- Savaş, doğal afet, ekonomik yetersizlik, göç, evsizlik… gibi durumlar
- Ölüm, terk edilme, tutuklanma, boşanma… gibi durumlar
- Düşük benlik saygısı
- Motivasyon eksikliği
- Kendisine ilişkin olumsuz inançlar
- Problem çözme becerisinin eksikliği
- Hayal kırıklığına dayanma ve dürtü kontrolünün yetersizliği
- Çocukluk dönemi travmaları
- Madde bağımlılığı
- Aile, iş, eş, akraba, akranlarla sık sık problem yaşanması
Etkisiz Baş Etme Hemşirelik Girişimleri
- Birey dikkatlice dinlenir; mimikleri, el hareketleri, göz teması, vücut duruşu, ses tonu gözlenir.
- Duygu ve endişeleri paylaşılır ve destek olunur.
- Yaşadığı duyguların gerçekten güç olduğu belirtilir.
- Birey kötümser olduğunda, daha ümitli ve gerçekçi bakış açısı sağlamaya çalışılır.
- Birey öfkeli ise tartışmadan, savunucu olmadan bireyin neden öfkeli olduğu belirlenir.
- “Bu davranışlar size ne kazandırıyor?”, “İşinize nasıl yaradı?” şeklinde sorular sorarak kendisinin farkına varması sağlanır.
- Problemi yapıcı bir şekilde çözmek için bireye yardım edilir.
- Gevşeme tekniklerinin yararlı olabileceği konusunda birey bilgilendirilir.
- Stres yönetim tekniklerini (yürüyüş, yoga…) öğrenmesi içi teşvik edilir.
- Çevresindeki kişilerle, bu dönemde bireye yardımcı olmaları gerektiği konusunda konuşulur.