Akut Kolesistit ve Hemşirelik Bakımı
Akut kolesistit, akut karına neden olan en sık nedenlerden biridir. Akut kolesistit safra kesesinin iltihabıdır. Safra kesesi ise karaciğere bağlı küçük bir organdır. Safra, karaciğerden salgılanmaktadır. Bir insanda günlük 500-1000 ml civarı safra salgılanır. Safra, sağ ve sol hepatik kanallar ile safra kesesine gelir. Safra kesesine ulaşan safra burada konsantre edilerek koledok kanalı ile intestinal sisteme gönderilir. İntestinal sisteme gönderilen safranın %95’lik kısmı bağırsaklardan geri emilir. Kalan %5’lik kısmı ise gaita ile vücuttan atılır. Akut kolesistit durumunda ise safra kesesinin iltihabi durumundan dolayı karaciğerden salgılanan safra konsantre edilemez. Doğru ve zamanında olmayan tedavi ile hasta peritonit gibi ciddi bir tablo ile karşılaşabilir ve bu durum ölümle sonuçlanabilir. Akut kolesistit;
- Akut taşlı kolesistit
- Akut taşsız kolesistit olmak üzere 2 türde görülebilir. Akut taşlı kolesistit, akut taşsız kolesistite göre daha sık görülür.
Akut Kolesistit Belirti Ve Bulguları
- Ağrı (Genelde yemeklerden sonra ortaya çıkar. Süreklidir. Zamanla iltihabi durum peritona yayılacağı için ağrı şiddetlenir. Ağrı genellikle sağ kadrandadır.
- Taşikardi
- Hipertermi
- Bulantı
- Sarılık (Bilirubinden kaynaklı)
- Kusma
- Lökositoz
- Safra kesesinin bulunduğu bölgede palpasyon ile hissedilen ağrı (Murphy Belirtisi)
Akut Kolesistit Tedavi
Akut kolesistitte tedavi cerrahi ve tıbbi tedavi olmak üzere 2’ye ayrılır.
- Cerrahi Tedavi: Kolesistektomi (safra kesesinin alınması) uygulanır. Bu yöntem daha çok sirozlu hastalarda ve kalp yetmezliği olan hastalarda uygulanır. Laparoskobik ve açık kolesistit ameliyatı olmak üzere 2 şekilde uygulanabilir.
- Tıbbi Tedavi: Antibiyotik tedavisi uygulanır.
Akut Kolesistitte Hemşirelik Bakım Planı
- Ateşli bir hastalık olduğu için hastalarda sık sık ateş takibi yapılmalıdır. (yaşlı hastalarda ateş yüksekliği görülmeyebilir.
- İltihabi bir durum olduğu için hekim istemine göre antibiyotik başlanır. Hastanın antibiyotik tedavisine verdiği cevap iyi gözlemlenmelidir.
- Hastanın laboratuvar değerleri sık sık tekrarlanmalıdır.
- Hastalığın belirtilerinde de belirttiğimiz gibi kusma olabilir. Kusma ciddi boyutlara ulaşırsa hastaya sıvı tedavisi başlanabilir. Hastaya nazogastrik sonda takılabilir.
- Hastalık cerrahi bir işlem gerektirebildiği için hastanın damar yolu açık tutulur.
- Hastaya cerrahi yöntem uygulanmış ise hastanın insizyon bölgesi enfeksiyon ve iyileşme durumunu görebilmek için sık sık kontrol edilmelidir.
- Hastanın insizyon bölgesinde dren varsa miktarı ve rengi kontrol edilir.
- Hastalık ağrılı bir tablo ile karakterize olduğu için hastanın ağrı durumu her gün sorgulanır.
- Ağrısına ve şiddetine göre hastaya analjezik uygulanabilir. (hekim istemine göre)
- Hastada anksiyete durumu gelişmemesi için hastaya hastalığı hakkında ve uygulanan tedavi hakkında bilgi verilir.
- Hastanın rutin olarak vital bulguları takip edilir.
- Obezite ve aktif olmayan yaşam tarzı hastalık için risk oluşturur. Hastada yaşam değişikliği ve beslenme alışkanlığı değişiklikleri yapılmalıdır.
- Hasta egzersiz ve diyet programlarına uyması yönünden sık sık desteklenir.
